در مورد کبد چه میدانید؟

 

کبد اولین جایی است که خون پس از مسیر گوارش به آن می رود و ترکیبات پروتئین و چربی هایی که بدن برای بقا به آنها نیاز دارد را تولید می کند و در صورت رعایت نکردن برنامه غذایی سالم به کبد چرب تبدیل می شود. سطوح بالای قند و انواع خاصی از چربی ها می تواند باعث ساخت چربی های اضافی و  آسیب رسیدن به سلامت کبد شود.  به همین خاطر، کبد چرب یکی از شایع ترین بیماری های کبدی در سطح جهان است و بسیاری از افراد به بیماری کبد چرب غیر الکلی دچار هستند. یکی از شاخص های خطر  مهم این بیماری،  چاقی است و برنامه غذایی و ورزش برای درمان و پیشگیری از کبد چرب غیر الکلی بسیار مهم هستند. افراد چاقی که به کبد چرب غیر الکلی مبتلا هستند با کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن خود می توانند باعث بهبود بیماری شوند. اگر به این بیماری مبتلا هستید قبل از هرگونه تغییر در برنامه غذایی، مصرف دارویی جدید و یا در صورت داشتن سوال با پزشک خود مشورت کنید.

خوردن غذاهای سرشار از امگا ۳ می تواند برای افراد مبتلا به این بیماری مفید باشد و استفاده روزانه یک گرم مکمل روغن ماهی برای درمان این بیماری توصیه شود. منابع غنی امگا ۳ شامل ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین، ماهی خال مخالی، هالیبوت و یا ماهی تن هستند. علاوه بر این ها، گوشت دام هایی که با علف تغذیه شده اند در مقایسه با دام هایی که با ذرت تغذیه شده اند نیز امگا ۳ بیشتری دارند. منابع گیاهی امگا ۳ شامل گردو، بذر کتان، شاهدانه و روغن زیتون می شود. امگا ۳ می تواند به کاهش التهاب نیز کمک کند که برای درمان مفید است. بسیاری از مشکلات و بیماری ها مانند کبد چرب غیر الکلی، به دلیل التهاب بدتر می شوند. بنابراین، کاهش التهاب می تواند به بهبود بیماری هایی که با التهاب در ارتباط هستند کمک کند.

کی از راه‌های اصلی درمان بیماری کبد چرب، صرف نظر از نوع آن، با رژیم غذایی است. همان‌طور که از نام آن پیداست، بیماری کبد چرب به این معنی است که شما در کبد بیش از حد چربی دارید. در بدن سالم، کبد به حذف سموم کمک می‌کند و پروتئین گوارشی صفرا را تولید می‌کند. بیماری کبد چرب به کبد آسیب می‌رساند و از کارکردن طبیعی آن جلوگیری می‌کند. به طور کلی، رژیم غذایی درمان کبد چرب شامل موارد زیر است:

• مقدار زیادی میوه و سبزیجات
• گیاهان دارای فیبر زیاد مانند حبوبات و دانه‌های کامل
• میزان حداقلی قند، نمک، چربی ترانس، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و چربی اشباع شده
• فاقد الکل

رژیم غذایی کم چرب و کم کالری می‌تواند به کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب کمک کند. در حالت ایده آل، اگر شما اضافه وزن دارید، باید حداقل 10 درصد وزن بدن خود را از دست بدهید.

رژیم های مجاز:

رژیم غذایی درمان کبد چرب شامل انواع مختلفی از غذاها می‌شود. کاهش کالری و خوردن فیبر زیاد و غذاهای طبیعی یک نقطه شروع خوب برای آغاز درمان کبد چرب است. خوردن غذاهای حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده، فیبر و پروتئین می‌تواند به بدن کمک کند تا انرژی کامل داشته باشد. غذاهایی که التهاب را کاهش می‌دهند یا به بدن در کاهش التهاب کمک می‌کنند نیز اهمیت دارند.

بعضی از مردم به دنبال برنامه رژیم خاصی مانند رژیم غذایی گیاهی یا رژیم مدیترانه‌ای می‌روند. متخصص تغذیه اغلب می‌تواند به فرد کمک کند یک برنامه رژیم غذایی درمان کبد چرب مناسب برای سلیقه‌ها، علائم و وضعیت سلامتی خود داشته باشید.

علاوه بر دستورالعمل‌های اساسی و رژیم‌های غذایی خاص، غذاهای خاصی نیز وجود دارد که ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری کبدی چرب مفید باشد، شما می‌توانید با گنجاندن آنها در سبد غذایی خود، از رژیم غذایی درمان کبد چرب پیروی کنید. از غذاها و گیاهان موجود در رژیم غذایی کبد چرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مواد غذایی ممنوعه
حکمت دوست در پاسخ به این سوال که «موادغذایی خاصی وجود دارد که باید از برنامه غذایی مبتلایان به کبد چرب حذف شود؟» گفت: میزان کربوهیدرات‌های ساده و چربی اشباع باید کاملا محدود شوند.
 
وی افزود: این افراد باید میزان مصرف چربی اشباع را به کمتر از 10 درصد کل چربی‌های مصرفی برسانند. رعایت این مساله یعنی عدم دریافت چربی اشباع از لبنیات یا گوشت و به عبارتی جایی برای مصرف موادغذایی چرب مثل کره و خامه باقی نمی‌ماند.
 
این متخصص تغذیه در مورد وعده صبحانه برای مبتلایان به کبد چرب گفت: این بیماران به عنوان صبحانه می‌توانند یک واحد نان سبوس دار با پنیر کم چرب و سبزی بخورند.

وی ادامه داد: مصرف یک لیوان شیر کم چرب یا چای بدون قند یا هر نوع نوشیدنی بدون قند دیگر هم در طول روز برایشان مجاز است. غذاهای سرخ کرده برای این افراد مناسب نیست و بهتر است مواد غذایی آب پز یا بخارپز بخورند.
 
حکمت دوست خاطرنشان کرد: هنوز دارویی برای درمان این بیماری یافت نشده اما مبتلایان برای پایین آوردن چربی و قندخون باید دارو مصرف کنند. مصرف مکمل‌هایی مثل روغن ماهی، پروبیوتیک‌ها، بزرک و... که خواص ضدالتهابی دارد نیز برای پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک کننده است.
 
وی هشدار داد: تاخیر در درمان بیماری کبد چرب، نخست سبب اختلال در عملکرد کبد و بالا رفتن آنزیم‌های کبدی شده، سپس رفته رفته سیروز و بدخیمی‌های کبدی را به همراه دارد و خطر بیماری‌های قلبی، عروقی از قبیل تصلب شرایین و نارسایی قلب و عروق را افزایش می‌دهد.